25 januari 2015

Nieuwjaarsspeech Marjan van Giezen

Beter laat dan nooit, zult u misschien gedacht hebben toen u de uitnodiging ontving voor onze nieuwjaarsbijeenkomst. Heb je de PvdA ook nog eens! Maar we doen dat natuurlijk niet voor niets. Twee goede redenen. Konden we eerst alle andere nieuwjaarsrecepties aflopen. En – belangrijker – we hadden het druk met de onderhandelingen voor een nieuw college. En nu wilt u natuurlijk horen hoe het daarmee staat. Ik kom er straks op terug. Want er is meer op de wereld dan onze lokale politiek, al lijkt het wel eens anders.

Eerst een terugblik. 2014 was een turbulent jaar. Ook een verdrietig jaar. De ramp met de MH17, de dodelijke steekpartij op het Corbulo-college, het doodsteken van de 18-jarige Leidschendamse Melissa. Het zijn gebeurtenissen die er diep hebben ingehakt. Ik wil hier daarom nogmaals bij stilstaan. Gezinnen zijn uit elkaar gerukt. Ook in onze gemeente. Mensen zijn met een hele andere beleving het nieuwe jaar in gegaan dan de meeste van ons hier.

Ook politiek was het een bewogen jaar. Na een goede en leuke verkiezingscampagne, waarbij we tijdens de afscheidstournee van onze wethouder Gregor Rensen vele organisaties hebben bezocht, bleken we tijdens de Gemeenteraadsverkiezingen toch afgerekend te zijn op nationaal beleid. We verloren twee zetels en kwamen in de oppositie terecht.

De nieuwe coalitie bleek minder stabiel dan zijzelf in elk geval hadden gedacht, en is na een half jaar gestruikeld over de Duivenvoorde-corridor. Een terechte val, want een tekort van zo’n 20 miljoen euro op 260 nog niet gebouwde woningen, vraagt om verantwoordelijkheid. Dit leidde tot een motie van wantrouwen richting wethouder Mijdam, die ook wij gesteund hebben. Ondanks onze waardering voor haar als wethouder. Voor haar een persoonlijk drama, voor ons een politieke noodzaak. Met 20 miljoen euro hadden we heel veel mooie dingen voor onze inwoners kunnen doen in onze gemeente. Nu heeft dit een diep gat in onze reserves geslagen.

Na de verkiezingen moesten wij ook verder zonder onze populaire wethouder. Gregor Rensen was volgens ons de enige wethouder die bij vriend én vijand geliefd was. En niet alleen dat, tijdens onze afscheidstournee merkten we ook dat de hele gemeente Gregor kende. En dan bedoel ik ook echt: de hele gemeente. Loop je met hem een wijkcentrum binnen, wie krijgt er als eerste een kop koffie aangeboden? Gregor natuurlijk. Loop je op straat rode rozen uit te delen, ben je aan het eind van de straat, en wie ben je dan kwijt? Gregor, want die staat nog steeds te praten bij het eerste huis.

Gregor is de tweede uit onze politieke fractie die het mooie vak van burgemeester is ingegaan. Onze ex-fractiegenoot Hans Wagner was hem in juni 2013 al voorgegaan toen hij benoemd werd tot burgemeester van Albrandswaard. Hans is inmiddels ook verhuisd naar deze gemeente maar vandaag speciaal voor de afdeling even terug in Leindschendam-Voorburg. Hans en Gregor, fijn dat jullie er zijn! Ik kom aan het eind graag nog even bij jullie terug.

2014 ligt achter ons, 2015 is net begonnen. Maar de lijn van 2014 zet zich voort. De aanslag op Charlie Hebdo laat zien dat we als politiek het gevoel van veiligheid, dat wij zo graag om ons heen hebben, onze inwoners niet meer te allen tijde kunnen bieden. Tegelijkertijd verwachten we wel steeds meer van onze inwoners. Met de decentralisatie van én bezuinigingen op de zorg, jeugdzorg en met de Participatiewet moeten ze nu veel meer zelf doen. Die zelfredzaamheid is voor de meesten geen probleem. Voor een aantal echter wel. En laten dat nu precies de meest kwetsbaren zijn. Die zien nu op twee manieren hun wereld wankelen. De veiligheid om hen heen neemt af, en het gevoel van veilig en vertrouwd thuis ook. Die onveiligheid wordt nog vergroot door de huidige economische situatie. Een baan vinden is heel lastig, zeker voor kwetsbare mensen. Een baan houden soms ook, zeker nu de Participatiewet de WSW-banen afschaft.

Hoe gaan we daar nu als samenleving mee om? Van de PvdA verwacht men natuurlijk de roep om terug te gaan naar de verzorgingsstaat. Dan moet ik sommigen van onze gasten teleurstellen. In de verzorgingsstaat wilde de burger zorg krijgen. Dat zag hij als een recht. De plichten die daartegenover staan, nl een eigen verantwoordelijkheid om zo min mogelijk zorg nodig te hebben, die was uit het oog verloren. Het is goed dat we met zijn allen beseffen dat we deze weg in deze maatschappij en in deze economie niet langer kunnen volhouden. Ik citeer Kim Putters, een zeer gewaardeerd PvdA-lid, die als directeur SCP in november 2013 de Wibaut-lezing hield, met als titel “De Verzorgingsstad”. Hij ziet de verzorgingsstad als de moderne versie van de verzorgingsstaat: wel zorg voor elkaar, maar binnen de gemeenschap van de stad, dus met elkaar, als gemeente, organisaties en inwoners. Ik citeer: “In de verzorgingsstad gaat het om zelfredzaamheid en meedoen via combinaties van zorgen, werken en wonen. Dat vraagt om een andere manier van denken over solidariteit dan in scherp afgebakende rechten. “

En dat is precies waar wij als politiek bestuur voor staan. Ook in onze gemeente. Ervoor zorgen dat mensen zich veilig voelen, thuis en op straat. Dat mensen zich veilig genoeg voelen om mee te dúrven doen. Het gaat om de beide elementen zelfredzaamheid en meedoen, het een kan in onze ogen niet zonder het ander. Het gaat om een andere manier van denken over verzorging: niet meer alleen in rechten maar ook in plichten. Het gaat om een andere manier van solidariteit: meehelpen om anderen zoveel mogelijk zelfredzaam te laten blijven, in plaats van te ont-zorgen. Alleen dan hebben we als overheid een antwoord op de wankele wereld qua veiligheid en economie. Veiligheid leidt tot zeker voelen. Zeker voelen leidt tot durven meedoen. En meedoen leidt tot solidariteit, in de moderne zin van het woord.

Natuurlijk vraagt dit alles wel een vangnet. Er zullen altijd mensen zijn die géén sociaal netwerk hebben. Geen familie,wonen in een anonieme buurt, een beperking die werken en meedoen wel heel moeilijk maakt. Voor deze mensen moet de gemeente een vangnet bieden. Martin van Rijn zei het heel treffend vorig weekend op het PvdA-congres: we laten niemand los! We moeten er zijn voor die mensen die het écht niet redden. Iemand die zorg nodig heeft, moet dat kunnen krijgen. Klaar!

Ik kom terug op de politieke situatie in onze gemeente. Dit is namelijk precies waar wij als PvdA op inzetten. We hebben ‘ja’ gezegd op de vraag of we aan de onderhandelingstafel wilden komen. We hebben ‘ja’ gezegd, in het besef dat de financiële bijdragen vanuit het Rijk lager en de verantwoordelijkheden voor de gemeente groter worden. We zeggen ‘ja’ op het nemen van verantwoordelijkheid voor een goed bestuur van onze gemeente. Omdat we dan méépraten over hoe we onze inwoners zich in deze turbulente tijden veilig kunnen laten voelen in onze gemeente. Een goed woon- en leefklimaat, goede voorzieningen, goed onderwijs, goede huisvesting maar ook: goede zorg. Meepraten over hoe we de beide elementen zelfredzaamheid en ‘meedoen’ niet loslaten, maar ze gezamenlijk als uitgangspunt nemen voor goede zorg in onze gemeente.

Met die verantwoordelijkheid zitten we mee aan tafel. En die verantwoordelijkheid voelen we óók bij de andere partijen. Wij zijn dan ook positief gestemd dat we er op korte termijn uit zijn. En dat er dan een goed doordacht collegeprogramma ligt waarin we de goede balans gevonden hebben tussen onze verantwoordelijkheid voor veel taken en de zelfredzaamheid van onze inwoners. We gaan niet over één nacht ijs. De witte rook komt pas als er een écht goed programma ligt. U moet dus nog heel even geduld hebben…

Na deze politieke beschouwing kom ik terug bij twee mensen die dit al jaren uitdragen, twee bestuurders waar de PvdA er gelukkig veel heeft: bestuurders met een rood hart. Gregor en Hans, jullie zijn de politieke arena van Leidschendam-Voorburg ontstegen, en elk jullie eigen weg gegaan. De afdeling als geheel heeft geen echt afscheid van jullie kunnen nemen, door jullie snelle benoemingen als burgemeester. Dat willen we graag goedmaken. Mag ik jullie vragen naar voren te komen?

Gregor, je had van ons nog steeds iets te goed. We hebben vele foto’s gemaakt tijdens de afscheidstournee die Nadine en ik samen met jou hebben gemaakt. Je bestuursassistente Diana Janssen (fijn dat je er ook bent!) heeft alle krantenknipsels bewaard, en wij de foto’s. We hebben met de foto’s een herinnering gemaakt aan jouw afscheidstournee, en die willen we je graag overhandigen. Misschien kan Diana je later nog de krantenknipsels erbij geven.

Graag overhandig ik jou namens de hele fractie dit fotoboek. Diana, we hebben een iets kleiner exemplaar voor jou, als dank voor al het werk dat zij heeft gedaan om deze afscheidstournee in zijn agenda te passen!

Hans, jij bent vorig jaar zomer benoemd tot burgemeester van Albrandswaard, een mooie gemeente onder de rook van Rotterdam, vlakbij jouw geliefde Feijenoord. Vanaf het moment dat jij de ketting om kreeg, was je niet langer ons fractielid Hans Wagner, maar ben je burgemeester Wagner. Je bent een 100 dagen-tour begonnen door je gemeente. De rode bank, die te pas en te onpas ergens op straat opdook, en de gesprekken hierop met de inwoners, werd je handelsmerk. Opnieuw een bestuurder met oog en hart voor de mensen. Als fractie hebben we al afscheid van je genomen met een leuk etentje, maar dit bredere afscheid had je nog tegoed. We geven je graag dit mee om bij het haardvuur een goed glas wijn te drinken, samen met Andrea, en we hopen je evengoed af en toe nog in onze – natuurlijk nóg mooiere – gemeente te zien!

Lieve mensen, ik rond af. We zijn het nieuwe jaar niet bepaald rustig gestart. Charlie Hebdo, Duivenvoorde-corridor, de onderhandelingen en de Raadenquête. Er valt hierover nog heel veel te zeggen – en stiekem denk ik dat een aantal van onze gasten hier vooral is om te horen wat de PvdA allemaal zou gaan verklappen. Helaas, ik durf te zeggen dat we er met zijn allen op dezelfde manier inzitten. De zorg voor onze gemeente en onze inwoners staat voorop. En dat is ook precies de reden waarom ik denk dat we binnenkort met trots een nieuw collegeprogramma kunnen presenteren. De PvdA-fractie hoopt ook dán op uw applaus te mogen rekenen.

Ik sluit af met nogmaals een citaat van Kim Putters: “Het moet in de verzorgingsstad gaan over het vergroten van kwaliteit van leven, gezondheidswinst en welbevinden”. Laat dat ons doel zijn voor Leidschendam-Voorburg!

Ik dank u wel.