Het vertrouwen van onze inwoners terugwinnen, betekent eerst zelf dat vertrouwen geven

Op maandag 3 april vergaderde de commissie Samenleving over het koersdocument van het College B&W waarmee het nieuwe reïntegratie- en participatiebeleid ingevuld gaat worden. De PvdA had dit document samen met D66 geagendeerd, omdat we het belangrijk vinden om al vroeg richting mee te geven aan B&W over hoe we omgaan met onze inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen. Wat de PvdA betreft is vertrouwen de kern. In onderstaande leest u de spreektekst van raadslid Suzanne Kok van die avond terug.

Voorzitter, dank u wel. Iedere inwoner heeft recht op een zeker bestaan. En het is aan ons, als overheid, om daarin te voorzien. Nu denkt u misschien: ja dat zegt u omdat u van de PvdA bent. Maar voorzitter, integendeel: bestaanszekerheid is een grondrecht. Wanneer een inwoner om welke reden dan ook niet zelf in staat is om een inkomen te verdienen, dan hebben we daarvoor de bijstand.

Maar voorzitter, de afgelopen decennia hebben we dit recht op bestaanszekerheid in Nederland ernstig verwaarloosd. Niet alleen omdat het bedrag zelf niet volstaat om van rond te komen, maar ook omdat we mensen met een bijstandsuitkering hebben onderworpen aan controle, repressie en stigma. De rechtencheck in onze eigen gemeente was daar een schrijnend voorbeeld van. Gelukkig is die, door inzet in deze raad, van de baan.

En voorzitter, daar blijft het niet bij. Er is namelijk een nieuw tijdperk aangebroken. Het blijft niet te verkroppen dat er een Toeslagenaffaire voor nodig was om dit besef te laten doordringen, maar gelukkig zien we daar eindelijk een andere manier van denken over de mensen die het met het minst moeten doen. Dat zien we op landelijk niveau, door de minister voor Armoedebeleid, en dat zie ik ook hier lokaal, als ik kijk naar de brief van wethouder Van Eekelen die vandaag voorligt. En dat geldt hoop ik, ook voor deze raad.

We hebben NU de kans om het beter te doen. Om perspectief te geven aan onze inwoners om naar vermogen echt mee te doen. De extra inzet voor de participatiedoelgroep onderschrijven wij van harte, daarom waren wij ook mede-indiener van de motie van de heer Mathlouti. En wat de PvdA betreft mag dat ook wat kosten. Dit kwam niet voor niets ook als advies uit de onafhankelijke evaluatie door Van Dam & Oosterbaan.

Naast de voortzetting van de participatieconsulenten wil de PvdA de collegafracties én het College ook uitnodigen om op andere manieren te investeren in inwoners met een bijstandsuitkering. Overal in Nederland komen beloftevolle initiatieven op. In Tilburg wordt geëxperimenteerd met ‘samenwonen op proef’: je nieuwe leefsituatie heeft dan geen invloed op je uitkering. In Nijmegen is de grens om bij te verdienen verhoogd, en werden inwoners tijdelijk ontheven van hun sollicitatieplicht of juist intensief begeleid richting een zelfgekozen doel. Dichter bij huis, in Rijswijk, zijn de eerste resultaten van een pilot met ‘basisbanen’ veelbelovend. Rode draad bij al deze initiatieven is: inwoners zijn gebaat bij een bijstandsbeleid waar vertrouwen en de menselijke maat voorop staan. Ze voelen zich gezonder, minder eenzaam, en worden gesterkt om actief te worden, op wat voor manier dan ook. En, niet onbelangrijk: hun vertrouwen in de lokale overheid neemt toe.

Voorzitter, het vertrouwen van onze inwoners terugwinnen, betekent eerst zelf dat vertrouwen geven. Laten we daarmee hier beginnen. Dank u wel.