Leidschendam-Voorburg zet fraudegesprek door

In de nieuwe Kaderbrief 2023-2026 staat hij er weer: de ‘rechtencheck’. In de woorden van het College: een project waarbij ‘enerzijds de rechtmatigheid van de bijstandsuitkering wordt gecontroleerd en anderzijds wordt bezien welke ondersteuning verder geboden kan worden’. In de woorden van de PvdA is dit simpelweg een ‘fraudegesprek’. De rechtencheck is een belediging voor onze inwoners met de kleinste portemonnee en moet van de baan.

De maatregel is als bezuinigingsvoorstel in de begroting van onze gemeente opgenomen. Stopzetten van uitkeringen, om de gemeentebegroting sluitend te krijgen. Uitkeringsgerechtigden worden uitgenodigd op gesprek om ‘de rechtmatigheid van die uitkering te controleren’. Met een beoogde besparing van €540.000 bij deze maatregel in het achterhoofd, lijkt het de PvdA onvoorstelbaar dat er echt veel aandacht uitgaat naar de tweede doelstelling van het gesprek: om te bezien of inwoners nog een aanvullende ondersteuningsbehoefte hebben.

Het is schrikbarend dat, tegen het licht van de recente zeer schrijnende voorbeelden van onrechtmatig en onheus optreden van de landelijke overheid, een maatregel als deze in onze gemeente is ingevoerd. De maatregel gaat uit van ongefundeerd wantrouwen richting gebruikers van sociale voorzieningen. Bovendien impliceert het grote bedrag van de beoogde besparing dat er rigoureus wordt ingegrepen op het moment dat er onregelmatigheden zouden worden opgemerkt.

De PvdA wil bij de uitvoering van sociale voorzieningen uitgaan van vertrouwen, in plaats van wantrouwen. Sociale zekerheid is een belangrijke verworvenheid in onze verzorgingsstaat. De PvdA is voorstander van het uitnodigen van álle uitkeringsgerechtigden (dus niet alleen de huidige ontvangers) voor een perspectiefgesprek. Een gesprek dat gericht is op goede begeleiding. Een gesprek waarin de overheid naast mensen gaat zitten, niet tegenover hen gaat staan. Bovendien blijkt uit de praktijk dat onregelmatigheden in het ontvangen van voorzieningen meestal het gevolg zijn van onbedoelde, menselijke fouten. De insteek die het College nu kiest, is buiten proportie. In plaats daarvan zou de menselijke maat leidend moeten zijn, met een oplossing op maat mocht er toch sprake zijn van onterecht ontvangen voorzieningen.

De rechtencheck ondergraaft het vertrouwen in onze inwoners en de menselijke maat is ver te zoeken. Als we in Leidschendam-Voorburg belang hechten aan deze principes, moet de rechtencheck zo snel mogelijk van de baan.