Algemene beschouwingen begroting 2019

Op 30 oktober 2018 hebben de algemene beschouwingen op de begroting plaatsgevonden. Hierbij de inbreng van de PvdA Leidschendam – Voorburg.

” Voorzitter,

Er is de afgelopen weken hard gewerkt. Door raadsleden en wethouders, maar zeker ook door de ambtelijke staf. En alhoewel het met regelmaat bij ons werk hoort om kritisch te zijn over de beantwoording van vragen en de transparantie van stukken, zou het onterecht zijn om te ontkennen dat er veel werk is verzet. Alle maatregelen die zijn aangekondigd in het coalitieakkoord zijn in deze begroting verwerkt. En daar past een woord van dank bij aan de organisatie.

Voorzitter, de begroting die voorligt, is er een die zeven maanden geleden – bij de verkiezingen en in de formatie – niet werd voorzien. Er moet bezuinigd worden en niet zo’n beetje ook. En voorzitter, dat voelt enorm tegenstrijdig. Want het gaat toch juist goed in dit land? En het kabinet heeft toch ruimte om nota bene twee miljard uit te trekken voor zaken die slechts indirect bijdragen aan het onderwijs van onze kinderen en de zorg voor onze ouderen? Er kan blijkbaar iets vanaf.

Zo niet bij de gemeenten, want de gemeenten krijgen het voor hun kiezen met oplopende kosten in de jeugdzorg en teruglopende bijdragen uit het gemeentefonds. Er is vanavond al meerdere keren over gesproken. Oplopende kosten: meer kinderen maken gebruik van jeugdhulp en die kinderen maken ook nog eens langer gebruik van jeugdhulp. Dat is een landelijke trend en het lijkt erop dat deze groei te maken heeft met het succes van de wijkaanpak. In dat opzicht kunnen we één positieve ontwikkeling ontwaren: als er behoefte is aan zorg, moeten overheden zich er ook voor inspannen om die zorg beschikbaar en toegankelijk te maken. En dat lukt – naar het zich laat aanzien.

In deze raad leeft brede steun voor een inhoudelijke en doordachte aanpak om weer enige grip te krijgen op de kosten van de jeugdhulp. Niet zomaar schrappen, want onze kinderen verdienen de zorg die zij nodig hebben. De raad heeft zelf het initiatief genomen om met experts en deskundigen in gesprek te gaan over de inhoud van hun werk. En deze wethouder gaat aan de slag met het actieplan Grip op Jeugdhulp. Op dit moment ligt er in dat kader een inventarisatie van algemene vragen – vragen die zich overal in het land aandienen. Dat zijn belangrijke vragen, die antwoord verdienen. Maar onze vraag aan het college is om ook nog duidelijk in te gaan op de specifieke omstandigheden van ónze gemeente, zoals de aanwezigheid van Schakenbosch.

Uitdaging is dus nu om de goede, toegankelijke zorg, ook financieel beheersbaar te maken. De PvdA is blij dat ondanks de noodzakelijke bezuinigingen bij alle partijen de overtuiging bestaat dat dit niet ten koste mag gaan van degenen die dat het meeste nodig hebben: jongeren met een zorgvraag.

Voorzitter, de Partij van de Arbeid is in deze coalitie gestapt om een aantal belangrijke onderwerpen op de agenda te zetten en gerealiseerd te krijgen. Gratis openbaar vervoer voor 65+ers met een Ooievaarspas; het verruimen van de mogelijkheid om gebruik te maken van de gemeentelijke collectieve zorgverzekering naar 130% van het minimumloon; het permanent maken van het programma Jongeren in de Lift en een duidelijke inzet op een aantal voor de PvdA belangrijke thema’s. Daarvan wil ik er een aantal uitlichten.

Dit college legt de lat hoog, waar het aankomt op duurzaamheid. Het Duurzaamheidsprogramma van dit college besteedt aandacht aan luchtkwaliteit en de tot stand brenging van een circulaire economie. Duurzaamheidsmakelaars helpen de weg te vinden in het woud van duurzame maatregelen en de gemeente stelt betaalbare leningen beschikbaar aan inwoners die hun woning willen verduurzamen. Dit draagt bij aan een gezond woon- en leefklimaat en daarmee gezondere inwoners. En omdat het streven helder is en de lat hoog ligt, wil de PvdA ook een aantal concrete voorstellen doen. Wij vragen het college daarom in het duurzaamheidsprogramma rekening te houden met de taken die de gemeente op haar bordje krijgt vanuit het Klimaatakkoord. Wij roepen op om nog in deze periode te starten met een pilot delen van wijken in onze gemeente aardgasvrij te maken. Ook vinden wij het van belang dat extra wordt ingezet op de bewustwording en betrokkenheid van bewoners. Noem het een lokale klimaattop; een aftrapbijeenkomst van bewoners en ondernemers, om gezamenlijk de schouders onder deze groene uitdaging te zetten. De PvdA zal het college hiertoe met twee moties oproepen.

Voorzitter, de Partij van de Arbeid stapt in geen enkel bestuur, zonder ook duidelijke inspanningen af te spreken op het gebied van sociale woningbouw en leefbaarheid. Het vertrouwen dat wij al in de wethouder hadden, werd enkele weken geleden bevestigd toen zij zich vol passie toonde voor het realiseren van voldoende woningen. En dat vuur is ook nodig: de wachtlijsten zijn veel te lang – mensen wachten tot wel jarenlang op een geschikte woning – en er moeten simpelweg woningen bij. De PvdA ondersteunt de inzet van het college op dit punt en dient daartoe een motie in. Daarbij vragen wij in het bijzonder ook om oog te houden voor de mix in het sociale woningaanbod: diversiteit versterkt alle sectoren, ook de woningsector. Wij zien uit naar de terugkoppeling van de wethouder uit het overleg met de corporaties dat nu gaande is – en die schop gaat als het aan de PvdA ligt zo snel als mogelijk de grond in. Bouwen, bouwen, bouwen.

Wonen in deze gemeente is prettig, dat is de algemene indruk die je krijgt van onze bewoners. En toch zijn er dingen te verbeteren. Deze coalitie heeft daar oog voor. Door het damcentrum aan te pakken; niet alleen aandacht voor de bereikbaarheid, niet alleen de luchtvervuiling terugdringen, maar ook de leefbaarheid die samenhangt met cultuur en economie versterken. Voorzitter, ik kom zo dadelijk nog wat uitgebreider terug op de cultuur in het damcentrum en breder in deze gemeente, want daar is het nodige over te doen geweest. Eerst wil ik aandacht vestigen op de geweldige opbrengsten van de bewonersavond die de PvdA op 8 oktober organiseerde in het Veur Theater. Heel veel ideeën en heel veel creativiteit. Zou het niet mooi zijn, voorzitter, zoals één van de aanwezigen opmerkte, als de Damlaan een groen voetgangersgebied zou worden? Geen opstoppingen meer, geen luchtvervuiling, maar een prettige omgeving om gezellig boodschappen te doen en uit te gaan. Wij hebben álle ideeën – zelfs die waar wij het als partij niet mee eens zijn – gebundeld en bieden deze in de marge van deze vergadering aan wethouder Bouw aan. Wij komen met een motie om in het Masterplan aan te geven hoe komend jaar aan de versterking van de leefbaarheid en levendigheid uitvoering wordt gegeven, en aandacht te besteden aan zogenaamde quick wins, om op korte termijn al tot merkbare verbetering van de wijk te komen. Ook zullen wij een bredere motie indienen die zich richt op een sterker fietsbeleid in de gemeente, mede gelet op de ontwikkeling van de Mall of the Netherlands.

Voorzitter, wij constateren dat in de voorgestelde begroting minder geld wordt ingeruimd voor het stimuleren van brede scholen, simpelweg omdat daar vanuit de scholen zelf weinig animo voor bleek te zijn. En alhoewel de PvdA het ook niet nodig vindt om geld te reserveren dat toch niet wordt uitgegeven, vinden wij wel dat de gemeente zich een taak mag aantrekken waar het aankomt op het stimuleren van integrale vormen van ontwikkeling. De PvdA vraagt dan ook aan het college om bij het opstellen van de lokaal educatieve agenda nadrukkelijk aandacht te (blijven) besteden aan de samenwerking tussen scholen en andere organisaties die bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen. Zo kan een integraal aanbod van onderwijs en opvang een verrijking zijn voor alle kinderen en een steuntje in de rug geven aan kinderen met een (taal- en ontwikkelings)achterstand.

Voorzitter, er is in de afgelopen weken veel te doen geweest over de middelen die beschikbaar zijn voor de culturele instellingen in onze gemeenten. Mede omdat wij de waarde van het Veur Theater onderschrijven, zullen wij de motie van de VVD ondersteunen. Want het Veur moet behouden blijven!

Voorzitter, ik kom bij een voor de PvdA belangrijk punt. We hoeven namelijk niet onder stoelen of banken te steken dat wij ons zorgen maken over de in deze begroting opgenomen taakstelling op de bibliotheek. Het is niet dat er niet naar de manier waarop de bibliotheek georganiseerd gekeken zou mogen worden, in tegendeel. Wat de PvdA risicovol vindt, is dat er nog geen inhoudelijk plan aan de bezuiniging ten grondslag ligt. Wij staan voor een sterke bibliotheek, met een breed takenpakket en in goede verbinding met andere sociale en culturele instellingen. Natuurlijk moet er gekeken worden naar het takenpakket van de bieb. Het is niet alleen maar een boekenhuis. Het is ook een ontmoetingsplek, een plaats waar emancipatie in haar meest basale vorm plaatsvindt: kinderen die lezen en leren. Een plaats waar wordt gewerkt aan het oplossen van achterstanden. Een plek waar sociale interactie ontstaat en sociale cohesie wordt gevoed. Dat is een fundamentele taak in onze gemeente. Een taak die we moeten koesteren en die we voldoende financiële ruimte moeten geven.

De functie van de bibliotheek blijft behouden en wordt als het aan de Partij van de Arbeid ligt versterkt. De PvdA vraagt daarom aan het college hoe het voornemens is om deze taken en activiteiten van de bibliotheek veilig te stellen, en te voorkomen dat het budget van de bibliotheek feitelijk wijzigt, zonder dat daar een inhoudelijk plan aan ten grondslag ligt. De PvdA heeft een motie in voorbereiding om in de tweede termijn in te dienen, met medeneming van de opmerkingen van het college hieromtrent.

Voorzitter, dat gezegd hebbende, kom ik langzaam tot een afronding. Deze gemeente staat voor een financiële uitdaging, zoveel is duidelijk. Wij dienen daarom gezamenlijk met de VVD en het CDA een motie die het college vraagt om de juridische middelen waar onze handhavers gebruik van maken, zo aan te passen, dat eventuele boetes naar de gemeentekas vloeien en niet naar de Rijksoverheid. Voorts dienen wij een motie in die het college oproept om bij de eerstvolgende kadernota ook een overzicht van ombuigings- en intensiveringsmaatregelen aan te leveren, zoals dat ook al op rijksniveau gebruikelijk is. Dat stelt de raad in staat om meer inzicht te krijgen in de politieke keuzes die ten behoeve van de financiële documenten kunnen worden gemaakt. En omdat geld niet alles is in het leven, zullen wij in de monitoring van de uitvoering van de Wmo niet alleen aandacht besteden aan het financiële plaatje, maar nadrukkelijk ook oog houden voor de kwaliteit van leven van de inwoners die van de betreffende zorgdiensten gebruik maken. En gelet op onze vergrijzende bevolking, dienen wij een motie in om ons als gemeente aan te sluiten bij het WHO initiatief voor Age Friendly Cities.

Tot slot, voorzitter. Ik ben de vijfde spreker op rij en natuurlijk zijn er veel verschillen in de bijdragen vanavond. Ik hoop echter na deze avond – en na de stemmingen over twee weken – te kunnen constateren dat deze sterk vernieuwde raad over de traditionele oppositie en coalitiegrenzen heen heeft kunnen kijken. In mijn maiden speech noemde ik het al: we zijn in deze raad allemaal op zoek naar inhoud en naar verbinding. De PvdA zal zich daarbij van goede wil tonen en alle voorstellen van alle partijen op de eigen merites beoordelen. De drive die vanavond achter de verschillende bijdragen zit, getuigt van een gedeelde betrokkenheid bij deze gemeente. Dat stemt optimistisch en ik ben ervan overtuigd dat deze raad en deze gemeente in deze collegeperiode goede jaren tegemoet gaan.”